- Czy AI będzie w stanie zastąpić spedytorów?
- Jakie umiejętności warto rozwijać?
- Jak skorzystać z tej nowej technologii?
Sztuczna inteligencja (AI) w ostatnich latach rozwija się w zawrotnym tempie. W wielu dziedzinach oferuje wręcz zaskakujące możliwości. Branża TSL (Transport - Spedycja - Logistyka), ze względu na stopień skomplikowania, jest trudnym obszarem do zastosowań AI. Z tego powodu, w porównaniu do innych branż, nie upowszechniły się tu jeszcze nowe przełomowe systemy, korzystające z tej najnowszej technologii. To jednak tylko kwestia czasu.
Państwowy egzamin na spedytora wymaga od kandydatów posiadania szerokiej wiedzy na temat procedur transportowych, prawa międzynarodowego, zarządzania łańcuchem dostaw oraz umiejętności analitycznych. Egzamin “AU.31: Organizacja transportu oraz obsługa klientów i kontrahentów” w części pisemnej składa się z 40 zadań, na których rozwiązanie zdający mają 60 minut. Przykładowe pytania z 2024 roku:
Myślenie ma przyszłość
Jeszcze rok temu, AI miała trudności ze zdaniem tego egzaminu. Jednakże na początku stycznia 2025 udało się dokonać przełomu. Zawdzięczamy to nowym technikom pozwalającym podzielić trudniejsze problemy na mniejsze kroki. Choć AI nadal operuje na wzorcach tekstu, potrafi stworzyć ciąg wywodów, co sprawia wrażenie, że “myśli”. Dzięki temu programista jest w stanie zaprogramować AI, wskazując sposób metodycznego podejścia do rozwiązywania zadań danego typu. To natomiast pozwoliło na osiągnięcie jeszcze lepszych rezultatów.
Projekt badawczy zrealizowany przez RST Software we współpracy z Wyższą Szkołą Logistyki w Poznaniu osiągnął średni wynik 84,3% - co oznacza zaliczenie egzaminu zawodowego na spedytora.
Stworzony system AI wykorzystuje model przeszkolony na ogromnych zbiorach danych, także tych związanych z transportem i spedycją. Dzięki algorytmom uczenia maszynowego AI potrafi rozpoznawać wzorce, analizować tekst, tabelki oraz zdjęcia. W trakcie egzaminu system musiał rozwiązywać przypadki, które symulowały scenariusze z branży spedycyjnej, takie jak planowanie tras, zarządzanie zapasami czy rozwiązywanie problemów logistycznych.
System został przetestowany na 1550 pytaniach z egzaminów z lat 2016–2024. Zdał każdy z tych egzaminów! Najlepszy rezultat - 89,4%, osiągnął na egzaminie z roku 2019.
Czy AI będzie w stanie zastąpić spedytorów?
Niewątpliwie z każdym miesiącem rosną możliwości tej technologii. Już dzisiaj potrafi ona lepiej i szybciej niż człowiek czytać dokumenty, wyliczać koszty i wpisywać dane do wielu systemów. Posługuje się wszystkimi językami, może słuchać i mówić – od 2 lat w sposób nie do odróżnienia od człowieka.
Doskonale zatem nadaje się do zautomatyzowania żmudnych czynności lub procesów wymagających szybkiego działania, takich jak:
- Zarządzanie dokumentacją zleceń, faktur, listów przewozowych
- Planowanie pojazdów i optymalizacja tras
- Automatyczne nadzorowanie zleceń, statusowanie
Najsłabiej, póki co, sztuczna inteligencja radzi sobie w obszarach wymagających intensywnej interakcji międzyludzkiej oraz głębokiego zrozumienia kontekstu emocjonalnego czy kulturowego. Chodzi tu o negocjacje cen i warunków współpracy, budowanie relacji z kontrahentami, rozwiązywanie konfliktów czy reagowanie na niestandardowe sytuacje w czasie rzeczywistym.
W TSL liczy się nie tylko cena i termin, ale też reputacja, pewność terminowych i bezpiecznych dostaw, a to często osiąga się dzięki długotrwałym, osobistym relacjom z partnerami.
Jakie umiejętności warto rozwijać?
AI będzie jednak szybko przejmowało coraz większą część operacji, zwiększając efektywność pracy spedytorów. Spowoduje to zaostrzenie konkurencji, co z kolei wymagać będzie otwartości na nowe technologie i ciągłego doskonalenia w posługiwaniu się najnowszymi narzędziami.
Choć AI nie zastąpi kompetentnego spedytora, może być świetnym wsparciem w analizie danych czy zautomatyzowaniu powtarzalnych zadań. Rozumienie nowych narzędzi i gotowość do ich wdrażania pozwoli utrzymać się na konkurencyjnym rynku. AI nie zastąpi spedytorów – zastąpią ich inni spedytorzy, którzy sprawnie się nią posługują.
